Truyện ngụ ngôn La Fontaine:Bác chủ cối xay bột, con trai và chú Lừa
Việc sáng tạo ra các môn nghệ thuật là một đặc quyền mà chúng ta phải biết ơn những người Hy Lạp cổ đại. Những người đến sau góp công làm cho nghệ thuật thêm phong phú, đa dạng. Sự sáng tạo, giả tưởng là một xứ sở đầy hứa hẹn mà mỗi ngày các tác giả đến khám phá. Tôi muốn kể một câu chuyện hơi có chút giả tưởng mà trước kia Malherbe đã kể cho Racan
Hai địch thủ của Horace này là những người thừa kế môn nhạc về cây đàn lia của thần Apolon. Một ngày họ gặp nhau mà không có ai chứng kiến. Vì rất tin tưởng vào tư tưởng và sự quan tâm của nhau. Racan đã hỏi.
– Ngài là người biết mọi thứ trên đời, đã trải qua mọi cung bậc của cuộc sống không gì thoát được sự hiểu biết ở tầm tuổi ngài. Xin hãy nói cho tôi biết tôi phải làm sao bây giờ? Đã đến lúc tôi phải nghĩ tới nó. Ngài biết tài sản của tôi, tài năng và kiến thức của tôi vậy bây giờ tôi nên về quê để sống một cuộc sống thanh nhàn, gia nhập quân đội hay làm việc chốn cung đình? Tất cả mọi người bị lẫn lộn giữa vị đắng và sự ngọt ngào. Chiến tranh có vẻ dịu dàng của nó và thanh bình cũng có tiếng ai oán, khẩn thiết. Nếu tôi theo sở thích của mình, tôi sẽ biết mình dựa được vào đâu nhưng tôi còn phải làm hài lòng bản thân, triều đình và mọi người nữa.
Matherbe đã trả lời như sau:
– Làm hài lòng tất cả mọi người! Hãy lắng nghe câu chuyện ta kể dưới đây trước khi ta trả lời câu hỏi của anh.
Ta đã đọc ở đâu đó câu chuyện về bác chủ cối xay bột và cậu con trai. Một người đã già, người kia trẻ mà ta nhớ không nhầm thì vào khoảng 15 tuổi. Hai cha con đi bán con Lừa vào ngay phiên chợ. Muốn cho Lừa được khoẻ mạnh, đỡ mệt và bán được giá cao họ buộc chân Lừa lại và khiêng đi. Người đầu tiên nhìn thấy họ đã phá lên cười:
– Thật là những kẻ nhà quê ngu ngốc, khốn khổ. Không biết hai kẻ kia đang diễn trò gì nhỉ? Trong đám ba người kẻ là lừa lại chẳng phải con vật mà người ta vẫn tưởng.
Bác chủ cối xay biết sự ngốc nghếch của mình liền đặt con vật xuống và tháo dây trói ra. Lừa thích được đi như trước hơn liền rống lên bằng giọng của nó tỏ vẻ không đồng tình nhưng bác chủ cối xay chẳng bận tâm. Bác bảo con trai ngồi cưỡi lên lưng Lừa, còn bác đi theo sau. Một lát sau có ba lái buôn đi ngang qua thấy thế cho là trái mắt. Người già nhất trong đám hét to vào cậu con trai.
– Trời ơi là trời, có xuống nhanh không, ai đời con cưỡi Lừa mà để cha đi bộ lẽo đẽo theo sau thế kia. Cậu phải xuống cho ông cụ cưỡi Lừa mới phải chứ!
Bác chủ cối xay nói:
– Đúng vậy thưa các bác, phải làm theo ý các bác mới phải.
Thế là cậu con lại đi bộ, còn bác ta nhảy lên lưng Lừa. Lúc đi ngang qua chỗ ba cô gái, một cô nói:
– Thật xấu hổ làm sao khi phải nhìn cảnh cậu bé bị bạc đãi thế kia, trong khi lão ngốc lại ngồi chỗm trệ như đức giáo mục. Tưởng là khôn ngoan lắm nhưng nhìn cứ như bê cưỡi Lừa vậy.
Bác chủ cối xay nói:
Các cô cứ đường các cô mà đi, ở tuổi ta làm sao là bê được.
Sau khi đôi co lời qua tiếng lại một hồi, bác xay bột nghĩ lại, cho là mình sai nên lại bảo con trai lên cùng cưỡi. Mới đi được vài chục bước, họ lại gặp một toán người chê bôi bình phẩm, một kẻ nói:
– Bọn kia quả là điên, không biết con Lừa chết mệt đến nơi mà còn chất cả hai lên lưng nó. Thực chẳng có chút thương xót con vật nuôi khốn khổ. Ra đến chợ, chắc chúng chỉ còn da Lừa để bán thôi.
Bác chủ cối xay nói:
– Làm vừa lòng tất cả mọi người thật điên đầu. Nhưng dù sao ta cũng nên thử xem cách nào làm ổn thoả mọi chuyện này.
Cuối cùng cả hai bố con đều nhảy xuống và để Lừa thong thả đi một mình ngay trước mặt họ. Một gã khác gặp hai cha con và nói:
– Lại có mốt lạ đời ở đâu khi Lừa được đi thong dong còn bác phó lại làm chuyện kỳ cục đến thế? Giữa Lừa và chủ, ai phải chịu khổ mới đúng? Ta khuyên cha con bác phải đem nó lên ngai mà thở mới đúng. Thực chuyện ngược đời giống như chuyện xưa Nicolas cưỡi Lừa đến thăm nàng Jeanne. Nhìn bộ ba Lừa mới đẹp làm sao chứ?
Bác chủ cối xay đáp:
– Đúng thế, ta thừa nhận ta là Lừa đấy, những từ giờ trở đi dù cho mọi người có khen ta hay chê ta thế nào, dù cho họ nói với ta những gì hoặc chẳng nói gì, ta cũng sẽ chỉ làm theo ý ta thôi.
Bác nói như thế và từ đó chỉ làm đúng như thế.
Anh bạn, câu chuyện của ta là vậy đấy. Còn về phần mình, anh có theo nghiệp thần chiến tranh, thần tình yêu hay phụng sự triều đình, hãy cứ đi, cứ đến, cứ chạy, cứ sống ở quê anh. Anh lấy vợ, sống ở tu viện, đi làm dân hay làm quan, mọi người chắc chắn sẽ bàn tán về chuyện ấy đấy, nhưng anh hãy vững tâm và cho đó là chuyện tất nhiên đừng bận tâm.
Thẻ:
Bài trước
Bài tiếp theo